Wat is geen merk?
Alleen een teken dat onderscheidend is, komt in aanmerking voor registratie. Het gaat hierbij om de totaalindruk van woord- en (eventueel) beeldelementen die een merk bij het publiek achterlaat.
Als de kans bijvoorbeeld bestaat dat een consument het merk opvat als een algemene beschrijving van de producten en/of diensten, is het teken niet onderscheidend. Een teken dat niet onderscheidend is, is juridisch gezien geen merk. De wet hanteert hiervoor strikte regels.
Waarom moet een merk onderscheidend zijn?
Merkregistratie verleent een monopolie voor het gebruik van het teken voor bepaalde producten en diensten. Stel dat u een monopolie zou krijgen voor bijvoorbeeld een algemene beschrijving, dan zou u anderen kunnen verbieden deze beschrijving ook te gebruiken. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Een teken moet dus wél onderscheidend zijn.
Voorbeeld: een monopolie geven voor het woord ‘bakker’ voor bakkersdiensten betekent dat geen enkele bakker nog het woord ‘bakker’ mag gebruiken. Terwijl dit woord gewoon aangeeft wat een bakker doet. De handelsnaam ‘Bakker’ voor een firma in bouwmaterialen bijvoorbeeld kan wel.
Of een teken onderscheidend is of niet, is geen vaststaand criterium. Taal en terminologie veranderen in de tijd. Een aanduiding die tien jaar geleden nog als fantasievol werd gezien, is vandaag de dag misschien helemaal niet meer onderscheidend.
Een teken kan te beschrijvend zijn. Dit is de meest voorkomende reden van weigering voor een woordmerk. Een teken is beschrijvend wanneer het kenmerken van het product of de dienst beschrijft of wanneer het teken het product of de dienst aanprijst. Voorbeeld: de woorden ‘supersnelle fiets’ voor de productcategorie ‘fietsen’.
Let op: het gaat hierbij niet altijd om algemeen gangbare woorden. Het teken ‘medi’ staat niet in het woordenboek als gangbare afkorting voor ‘medisch’. Toch is dit een gebruikelijke aanduiding die consumenten meteen zullen opvatten in de beschrijvende betekenis. Ook dit soort tekens kan dus beschrijvend zijn en geweigerd worden.
Het teken kan onderscheidend vermogen missen. Een beschrijvend teken mist altijd onderscheidend vermogen. Voorbeeld: het teken ‘gecertificeerd glazenwasser (gg)’ voor het lappen van ramen moeten wij weigeren. Ten eerste beschrijft ‘gecertificeerd glazenwasser’ precies de dienst waarvoor de merkregistratie wordt aangevraagd. De toevoeging van de afkorting (gg) maakt geen verschil. In dit geval is het duidelijk dat (gg) de afkorting is van de beschrijvende aanduiding ‘gecertificeerd glazenwasser’. Dat is niet voldoende om het teken als geheel onderscheidend vermogen te verlenen.
Ook het aantrekkelijk weergeven van het teken, zoals een bijzonder lettertype of een opvallende kleur, maakt geen verschil. De consument zal immers nog steeds de beschrijvende betekenis herkennen. Ook het toevoegen van domeinaanduidingen (.nl, .be of .com) of het @-teken, maken het teken als geheel niet onderscheidend.
Er zijn ook tekens die niet beschrijvend zijn, maar toch onderscheidend vermogen missen, zoals (aanprijzende) slogans, kleuren of vormen van producten.
