Fiscale oudedagsreserve (FOR), ZZP pensioen?

Je mag als ZZP’er gebruikmaken van de fiscale oudedagsreserve (FOR) als je een eenmanszaak, vof of maatschap hebt en je voldoet aan het urencriterium.

Jaarlijks mag je een percentage (9,44% 2019) van de winst aftrekken, met een maximum van ruim € 8.999 (2019). Over dit deel hoef je in het betreffende jaar geen belasting te betalen.

Het bedrag dat je aan de oudedagsreserve toevoegt, kan aan de passivazijde (rechts) op de balans komen te staan. De oudedagsreserve kan nooit meer bedragen dan het ondernemingsvermogen van je bedrijf. Het idee is dat je met de opgebouwde oudedagsreserve pensioen aankoopt. Wanneer je 67 wordt, of eerder wanneer je je onderneming staakt, moet je fiscaal afrekenen over de opgebouwde oudedagsreserve.

Door het opbouwen van de oudedagsreserve stel je het betalen van belastingen dus uit. Dit kan op twee manieren voordelig zijn. Ten eerste kun je het uitgespaarde belastinggeld gebruiken voor een ander doel, zoals sparen of investeren. Ten tweede zijn de belastingtarieven vanaf je 67e waarschijnlijk lager en heb je dus per saldo mogelijk een belastingvoordeel.

Maar met het toevoegen aan de oudedagsreserve heb je nog geen oudedagsvoorziening opgebouwd. Wanneer je het bedrag dat je aan de oudedagsreserve hebt toegevoegd apart zet, bijvoorbeeld op een spaarrekening of in een polis, kan dit uiteraard wel een onderdeel van je oudedagsvoorziening worden. Een alternatief is om de opgebouwde oudedagsreserve om te zetten in een lijfrenteverzekering.

Op het moment dat je dit doet, valt de opgebouwde oudedagsreserve vrij ten gunste van de winst en wordt het vrijgevallen bedrag voor de fiscus weer opgeteld bij je belastbare inkomen. Maar aangezien je de premies/koopsom voor een lijfrenteverzekering mag aftrekken van je inkomen, betaal je per saldo niet méér belasting.

FISCAAL AANTREKKELIJK?

Je kunt als ZZP’er met een eenmanszaak fiscaal aantrekkelijk of fiscaal onaantrekkelijk pensioen opbouwen. Fiscaal aantrekkelijk betekent dat de premie (inleg) aftrekbaar is en de uitkering belast. Je betaalt nu minder belasting doordat de premies afgetrokken worden van het belastbaar inkomen. Wanneer je met pensioen gaat is de uitkering belast, maar dat is tegen een lager tarief.

FISCAAL ONAANTREKKELIJK?

Fiscaal onaantrekkelijk sparen betekent dat je geld apart zet op een normale spaarrekening. Is je spaartegoed hoger dan € 30.360 (2019), dan betaal je vermogensrendementsheffing over het deel wat boven de € 30.360 uitkomt. Je hebt dus geen aftrekpost en je betaalt belasting over je spaargeld.

WAT IS DAN PRECIES DE FOR?

Om ondernemers tegemoet te komen is de FOR in het leven geroepen. Het grote probleem met de FOR is dat het geen oudedagsvoorziening is. De FOR is enkel en alleen uitstel van belasting. Wanneer je stopt met ondernemen (je gaat met pensioen, in loondienst of je stopt om een andere reden met ondernemen) dan moet je afrekenen over de opgebouwde FOR.

Stel dat je 5 jaar FOR opbouwt, dan moet je al snel tot € 13.000 belasting betalen over de opgebouwde FOR. Dat is niet niks. Vooral niet als je het geld niet apart hebt gezet.

Wat is dan het nut van de FOR?, vraag je je wellicht af? Het belangrijkste voordeel van de FOR is dat je maximaal € 30.360,- (2019) van de winst mag aftrekken. Over dit bedrag betaal je dus nu geen belasting. Dat is prettig voor je cashflow in het betreffende jaar. Maar je zadelt jezelf wel met een schuld op. Vergeet dat niet.

De FOR is daarnaast ook heel handig wanneer je in de hoogste belastingschijf valt en je hebt nog geen keuze gemaakt voor een oudedagsproduct. Je past in het betreffende jaar de FOR toe, en tegen de tijd dat je een passend product hebt gekozen, hevel je de FOR over naar het oudedagsproduct. Je hoeft dan niet af te rekenen met de fiscus, maar dit kan alleen wanneer je het geld ook daadwerkelijk beschikbaar hebt.

Drie concrete tips inzake de FOR:

1. Bouw alleen FOR op wanneer je in de hoogste schijf valt. Anders loop je het risico dat je af moet rekenen tegen een hoger tarief dan dat je hebt afgetrokken. Dan spek je de fiscus.
2. Zet het FOR bedrag ook daadwerkelijk apart. Of tenminste het belastingdeel (grofweg de helft).
3. Bouw de FOR op met een duidelijke reden.

HET ZZP PENSIOEN

Sinds kort kunnen zzp’ers zich ook aansluiten bij een pensioenfonds voor ZZP’ers. Daar werd nogal lyrisch over gedaan eind vorig jaar. Maar Het ZZP Pensioen is gewoon oude wijn in nieuwe zakken. Het ZZP Pensioen is in essentie gelijk aan een bankspaar- / lijfrenteproduct. De belangrijkste verschillen tussen het ZZP Pensioen en gewone lijfrente of bankspaarproducten zijn:

• – Het ZZP Pensioen heeft redelijk lage kosten.
• – Er wordt bijna altijd via het ‘life-cycle’ principe pensioen opgebouwd. Dit betekent dat er gekeken wordt hoeveel jaar jij nog verwijderd bent van je pensioen en dat op die basis een risicoprofiel wordt gekozen. Je hebt geen keuzevrijheid in risico en beleggingsfondsen.

Ga voor meer informatie naar een pensioenspecialist.

BANKSPAREN / BANKBELEGGEN

Veruit de meest populaire manier om een voorziening voor de oude dag op te bouwen voor zzp’ers is banksparen / bankbeleggen (vanaf hier heb ik het voor het gemak over banksparen.) Bankspaarproducten zijn fiscaal aantrekkelijke producten. Dat komt omdat je spaart op een geblokkeerde rekening, die speciaal bedoeld is voor de oude dag.

De inleg is aftrekbaar van de winst, en de uitkering is belast. Banksparen lijkt veel op lijfrente. Maar er zijn wel een aantal grote verschillen. De twee belangrijkste verschillen tussen banksparen en lijfrente producten zijn:

1. Lijfrenteproducten keren meestal levenslang uit. Bankspaarproducten keren maximaal 20 jaar uit. Word je heel oud, dan heb je de laatste jaren van je leven dus geen uitkering uit je bankspaarproduct.
2. Bankspaarproducten hebben een volledig transparante kostenstructuur. Lijfrenteproducten zijn al een stuk transparanter geworden dan dat ze waren. De echte woekerpolissen zouden niet echt meer moeten bestaan. Maar bankspaarproducten zijn over het algemeen wel transparanter en goedkoper dan lijfrenteproducten.

LIJFRENTE

Al sinds jaar en dag hebben zzp’ers met een eenmanszaak de mogelijkheid om een lijfrentepolis af te sluiten en op die manier een voorziening op te bouwen voor de oude dag. Het hebben van een lijfrenteproduct is een fiscaal aantrekkelijke manier om pensioen op te bouwen.

De premie is aftrekbaar en de uitkering die je ontvangt als je met pensioen gaat, is belast. Maar waarschijnlijk wel tegen een lager tarief. Daarnaast hoef je over het gespaarde kapitaal geen rente te betalen in Box 3.

Wat wel moet over ‘normale’ spaargeld wat boven de € 24.437 (2016) uitkomt. Tot slot hoef je een opgebouwd kapitaal in een lijfrentepolis niet ‘op te eten’ wanneer je onverhoopt geen ander inkomen meer hebt en je aanspraak wilt maken op bijstand.

Lijfrentepolissen hebben geen beste naam. Alle woekerpolissen die wij massaal hebben afgesloten, waren lijfrentepolissen. Veel lijfrentepolissen kenden een bizar hoge en onduidelijke kostenstructuur. Daar is veel verbetering in gekomen. Een lijfrentepolis kan een prima product zijn.

FLEXIBILITEIT IN INLEG

Voor de meeste zzp’ers is het aan te raden te kiezen voor een flexibele manier van pensioenopbouw. Omdat je inkomsten van moment tot moment verschillen, is het fijn wanneer je niet vastzit aan een vaste maandelijkse of jaarlijkse inleg. Daarnaast geeft flexibiliteit je de mogelijkheid je keuze aan te passen wanneer de externe omstandigheden (denk aan fiscale wet- en regelgeving maar ook beurskoersen) veranderen.